Przygnieceni ciężarem życia, stajemy tutaj przed Panem z głęboką nadzieją, że On wesprze nasze słabe ludzkie siły i pozwoli nam przezwyciężyć wszystkie trudności. Wszak Bóg jest naszym najlepszym Ojcem, który czeka na nas w niebie.

Nie samym chlebem żyje człowiek,

lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych.

Gdy w Środę Popielcową rozpoczynaliśmy okres Wielkiego Postu, Pan Jezus nakreślił nam ogólny program. Zwrócił uwagę przede wszystkim na trzy akty: uczynki miłosierdzia, modlitwę i umartwienie ciała przez post i wstrzemięźliwość. W kolejnych dniach tego okresu powracamy do tych spraw, ale już w sposób bardziej szczegółowy. Tak np. wczoraj Chrystus bardzo mocno podkreślił obowiązek praktykowania miłosierdzia, co nakazuje nam dostrzec konkretnych bliźnich i zaradzić ich potrzebom. Dziś natomiast podsuwa nam do głębszego rozważenia temat dotyczący modlitwy.

Zagadnienie modlitwy jest bardzo szerokie i na pewno aktualne we wszystkich okresach roku liturgicznego. Niemniej jednak częściej i może bardziej dogłębnie podejmujemy ten temat w dniach przygotowania do świąt paschalnych. Zobaczmy więc dokładniej, na jakie momenty zwraca dziś Chrystus naszą uwagę. Najpierw słyszymy pewną przestrogę: "Na modlitwie nie bądźcie gadatliwi jak poganie". Ci ostatni byli przekonani, że swoim bóstwom trzeba wszystko dokładnie wyłożyć, aby po prostu wiedzieli, o co chodzi. Stawiano więc nieraz sprawę w ten sposób, że nie można niczego pominąć, bo gdy się czegoś nie wymieni, nie można liczyć na wysłuchanie. Chrześcijaninowi nie wolno z takim nastawieniem przystępować do modlitwy. Musi być on przekonany, że Ojciec niebieski, do którego się zwraca, już wcześniej wie, czego nam potrzeba. Chce też Pan Jezus powiedzieć nam, że gdy rozpoczynamy modlitwę, powinno nam towarzyszyć głębokie przeświadczenie, że będziemy rozmawiać z Bogiem, który wszystko wie, przed którym niczego nie da się ukryć. Dlatego takim naturalnym i bezpośrednim przygotowaniem do modlitwy ma być obudzenie żywej wiary albo, jak inaczej mówimy, uświadomienie sobie Bożej obecności: "ja będę rozmawiał z Bogiem". Chrystus jakby od razu dodaje, że Bóg, do którego zwracamy się w modlitwie, jest jednocześnie naszym Ojcem.

W tym ostrzeżeniu Chrystusa odczytujemy jeszcze jedną ważną dla nas przestrogę. Gdy mianowicie w obecnym okresie słyszymy częste wezwania do modlitwy, moglibyśmy z tego wyciągnąć błędny wniosek, że chodzi tylko o ilość, o mnożenie formuł modlitewnych. Otóż przestroga Mistrza mówi nam, że nie o to chodzi na pierwszym miejscu. Znacznie ważniejszą sprawą jest pogłębienie naszej modlitwy, głównie przez uświadomienie sobie, że stanowi ona prawdziwą rozmowę z Bogiem.

Przedstawiając Boga jako Ojca, Pan Jezus podkreśla, że jest to nasz wspólny Ojciec. Wszyscy zostaliśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boże, wszyscy też jesteśmy odkupieni przez Chrystusa, ponieważ "tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał..." (J 3, 16). To zaakcentowanie momentu wspólnotowego ma szczególne znaczenie obecnie, kiedy tak często przypomina się, że Kościół jest ludem Bożym, wspólnotą ludzi ochrzczonych. A nie może to pozostać bez praktycznego wydźwięku. Skoro jesteśmy wspólnotą, musimy pamiętać o wzajemnej zależności, która idzie aż tak daleko, że każde dobro stające się naszym udziałem wzbogaca całą wspólnotę ludu Bożego; ale też każde zło, chociażby nie znane było innym, pomniejsza świętość, doskonałość całej wspólnoty, do której należymy. Mówiąc "Ojcze nasz", muszę równocześnie sobie uświadamiać, że ten, kto jest obok mnie - niezależnie od pory dnia i sytuacji - jest moim bratem i siostrą w Chrystusie.

Następnie przedstawił Pan Jezus Apostołom i wszystkim swoim uczniom tę najgłębszą i zarazem najbardziej autentyczną formułę modlitewną, którą od pierwszych jej słów znamy jako "Ojcze nasz". W związku z tym otrzymujemy nowe ważne pouczenie na temat modlitwy. W "Ojcze nasz" spotykamy szereg próśb ułożonych z zachowaniem właściwej kolejności. A jest to rzecz niezmiernie ważna: wiedzieć, o co należy prosić i w jakiej kolejności. W ten sposób dowiadujemy się, co powinno być postawione na pierwszym miejscu, a co na dalszym planie. A więc zawsze mamy prosić najpierw o przyjście Królestwa Bożego, o to, by święcone było Imię Pańskie, i we wszystkim działa się wola Boża. To są pierwsze i najważniejsze sprawy, które winny być troską całego Kościoła, a więc i każdego z jego członków. A potem dopiero idzie troska o sprawy doczesne: "Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj". Nie pomija tego Chrystus, bo dopóki jesteśmy na ziemi, musimy mieć chleb powszedni, który oznacza wszystko, co potrzebne do życia. Zauważmy jednak znowu, że prosimy o chleb nie tylko dla siebie, ale dla wszystkich. Nie wolno nam nigdy zadowolić się tym, że sami posiadamy "chleb powszedni", musimy troską objąć także braci. Owszem, wielu słusznie w tym "chlebie powszednim" widzi również chleb eucharystyczny, który dla wszystkich uczniów winien być "chlebem powszednim".

I jeszcze jedna sprawa. Ostatnia prośba dotyczy odpuszczenia nam "naszych win". Na modlitwie nie wolno zapomnieć, że obciążają nas liczne winy, grzechy. Mamy prosić o ich odpuszczenie, ale Pan ujął tę prośbę w formie warunkowej: "jako i my odpuszczamy". Nasza modlitwa musi być związana z codziennym życiem, zwłaszcza z wypełnianiem przykazania miłości. Jakże często grozi niebezpieczeństwo oderwania modlitwy od życia. Chcielibyśmy nieraz samą formułą modlitewną załatwić wiele spraw. A więc np. pomodlić się za bliźniego, a nie wyciągnąć do niego ręki, by się z nim pojednać; pomodlić za wszystkich potrzebujących, chorych, nieszczęśliwych, a jednocześnie nikomu nic nie dać, nie nawiedzić nikogo... Nie wolno modlitwy oddzielać od życia, modlitwa musi mieć wpływ na nasze codzienne postępowanie, dokonywać odnowy serca i postępowania.

Modlitwę, której uczy nas dziś Chrystus, Kościół podjął od początku i miał ją w wielkim szacunku i poważaniu. Wypada w obecnym okresie zwrócić uwagę na tę właśnie formułę modlitwy. Spróbujmy, przynajmniej co jakiś czas, odmówić tylko tę modlitwę w pacierzu, ale w ten sposób, by dłużej zatrzymać się nad każdą prośbą, czy nawet nad każdym słowem, dokładniej wniknąć w treść. Zapytajmy nieraz siebie: jaki oddźwięk ma ona w naszym życiu. Ze szczególnym skupieniem i przeżyciem starajmy się odmawiać tę modlitwę podczas sprawowania Eucharystii.

Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, * abyśmy zawsze składali dziękczynienie * Tobie, miłosierny Ojcze, wszechmogący Boże, * Królu wiecznej chwały.

Ty nam dajesz czas łaski i zbawienia, * abyśmy oczyścili serca od nieuporządkowanych przywiązań * i wśród spraw doczesnych * troszczyli się przede wszystkim o wieczne zbawienie.

Dlatego z Aniołami i wszystkimi Świętymi * wysławiamy Ciebie, razem z nimi wołając...